Ο ακατάλυτος θρύλος του διάπλου της Μάγχης Ο Ιάσων Ζηργάνος και ο Κορίνθιος Βασίλειος Μπαλάφας
Μια ιστορία σαν παραμύθι ...

Ο Ιάσων Ζηργάνος, αξιωματικός του ελληνικού στρατού, υπήρξε ο πρωτοπόρος της μαραθώνιας κολύμβησης στην Ελλάδα. Γεννήθηκε στον Βόλο το 1909 και είχε 9 αδέλφια. Ασχολήθηκε από μικρός με τον αθλητισμό και ιδιαίτερα με την κολύμβηση, ενώ αγαπούσε επίσης τη μουσική και έπαιζε φλάουτο και μαντολίνο. Εκτός από την κολύμβηση είχε πολλές επιτυχίες και νίκες στο στίβο (ακοντισμό και 1.500 μέτρα), στην ελληνορωμαϊκή πάλη, στη γυμναστική (μονόζυγο), στην πυγμαχία, στην ορειβασία και αναρρίχηση, στην ξιφασκία και στην ιππασία.

Το 1933 αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων. Ως αξιωματικός πολέμησε κατά των Ιταλών και τιμήθηκε με το Χρυσό Αριστείο Ανδρείας (28.8.1941), τον Πολεμικό Σταυρό Γ΄ τάξεως (12.8.1942), το Μετάλλιο Εξαίρετων Πράξεων (23.3.1942) και το Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας (6.3.1946).

Κατά την διάρκεια του πολέμου συνέχισε να προπονείται όποτε έβρισκε ευκαιρία, σε ποτάμια λίμνες, ακόμα και δεξαμενές, κάτω από φοβερά αντίξοες συνθήκες, ώστε να διατηρεί τη φυσική του κατάσταση σε άριστο επίπεδο.

Η Γεωργία Ζηργάνου - Σωτηροπούλου (περιοδικό «Εν Βόλω» εκδόσεις Δημοτικού Κέντρου Ιστορίας και Τεκμηρίωσης Δήμου Βόλου) γράφει ότι οι διαδρομές Βόλος - Τρίκερι, Μηλίνα -  Βόλος, Σκιάθος - Τρίκερι αποτελούσαν για τον Ιάσονα Ζηργάνο, ήδη από την ηλικία των 17 ετών, προπόνηση  για τις μεγάλες αποστάσεις. Καταθέτει επίσης τη μαρτυρία ότι ο Ζηργάνος συναντούσε συχνά τον παλιό αθλητή και μετέπειτα βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη στο ιατρείο του τελευταίου και συζητούσαν επί ώρες, αναζητώντας τρόπους για να στραφούν οι νέοι στον Αθλητισμό και να διδαχθούν τα ιδεώδη του.

Τον Σεπτέμβριο του 1949 ο Ζηργάνος πέρασε κολυμπώντας τη Μάγχη για πρώτη φορά, κάνοντας έναν ιστορικό και συγκλονιστικό αγώνα. Το 1950 παραιτήθηκε από το στρατό, ώστε να διαμένει μόνιμα σε παραθαλάσσιο μέρος για να προπονείται καθημερινά.

Μετά τον άθλο της Μάγχης ο Ζηργάνος οργάνωσε και συμμετείχε  με επιτυχία στους αγώνες Ντία – Ηράκλειο, Κρυονέρι – Πάτρα, Καβάλα – Θάσος, καθώς και στον ποταμό Αώο της Ηπείρου. Παράλληλα έκανε για προπόνηση τις διαδρομές Τήνος – Σύρος, Λευκίμμη (Κέρκυρα) – Ηγουμενίτσα, Ζάκυνθος – Κυλλήνη, ενώ στην Αθήνα έκανε τη διαδρομή Εντέκ – Καστέλα  για καθημερινή άσκηση.

Στο εξωτερικό τα επόμενα χρόνια ο Ζηργάνος πέρασε τη Μάγχη άλλες 4 φορές (1950, 1951, 1954, 1959). Έκανε επίσης 2 φορές το γύρο της νήσου Μανχάταν στη Νέα Υόρκη, από 2 φορές το πέρασμα του Βοσπόρου, του Νείλου και της λίμνης Γουίντερμερ στη Σκοτία, ενώ κολύμπησε με επιτυχία και στην Ιταλία (Κάπρι – Νάπολη) και στον Καναδά (λίμνη Οντάριο).

Το 1958 έγινε επίτιμος δημότης του Ατλάντικ Σίτι και τιμήθηκε με το Χρυσό Κλειδί της πόλης, το οποίο στη συνέχεια χάρισε στο Δήμο Αθηναίων επί δημαρχίας Παυσανία Κατσώτα.

Το 1959 μετά το 5ο πέρασμα της Μάγχης επιχείρησε να κολυμπήσει από την Ιρλανδία στη Σκοτία. Αφού πάλεψε επί 17 ώρες με τα θαλάσσια ρεύματα και τα κύματα και έφτασε κοντά στην ακτή, χάθηκε μέσα στα παγωμένα νερά της παλίρροιας.

Προς τιμή του Ιάσονα Ζηργάνου διοργανώνεται ανά διετία στο Εθνικό Κολυμβητήριο της Θεσσαλονίκης ο πιο δύσκολος και ο πιο εντυπωσιακός μαραθώνιος κολύμβησης στην Ελλάδα.

Ο θεσσαλονικιός συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης σε χρονογράφημά του για τον Ιάσονα Ζηργάνο (Σάββατο 13.1.1996 εφημ. «ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ») γράφει μεταξύ άλλων: «Ο Ιάσων Ζηργάνος είναι ο μόνος Έλληνας που πέρασε, στα 1949, κολυμπώντας, τη Μάγχη. Ο μόνος. Ουδείς Έλλην, έκτοτε, κατόρθωσε κάτι αντίστοιχο. Σε ηλικία 40 ετών και όντας ταγματάρχης του ελληνικού στρατού, με δικά του έξοδα, προπονούμενος μόνος του, χωρίς ν' ανήκει σε ομάδα ή ομοσπονδία, πήγε στην Αγγλία και ύστερα από υπεράνθρωπες προσπάθειες να λάβει μέρος στον διάπλου - εντέλει τα κατάφερε, μετά από πολλές περιπέτειες πέρασε απέναντι, προκαλώντας ενθουσιασμό σ' όλη την Ελλάδα επί ολόκληρο δίμηνο. (Οι εφημερίδες έγραφαν, συνέχεια για το μεγάλο ανδραγάθημα, ενώ τον Ζηργάνο τίμησε, λίγο μετά, για το κατόρθωμά του ο Έλληνας βασιλιάς).

Επρόκειτο για προσωπικό αθλητικό κατόρθωμα του Ιάσονα Ζηργάνου, πέρα από παράγοντες και ομάδες - ο θρυλικός Ιάσων προπονούνταν μόνος του κάνοντας χειμερινή κολύμβηση στη λίμνη των Ιωαννίνων, στον ποταμό Αώο, και όταν ήταν στη Θεσσαλονίκη, έκανε τη διαδρομή, πάντα σε στυλ κρόουλ, από Μπέχτσιναρ στο Καραμπουρνάκι κι αντίστροφα. (Υπάρχει οδός με το όνομά του στην περιοχή Βότση). Ο Ζηργάνος, δέκα χρόνια αργότερα στην προσπάθειά του να ξαναδοξάσει την Ελλάδα αποπειράθηκε να κολυμπήσει το ιρλανδικό κανάλι, του οποίου οι συνθήκες ήταν πολύ χειρότερες - δεν άντεξε και έπαθε ολική ψύξη. Πέθανε, πνίγηκε. Έπεσε στην προσπάθειά του να κάνει την υπέρτατη υπέρβαση - και το σημαντικότερο: Χωρίς κανέναν από πίσω του να τον στηρίζει ή να καπηλεύεται το μεγαλείο του………….».